Hipotiroidi Nedir?
Hipotiroidizm tiroid bezinde hormon yapımının azalmasına bağlı olarak ortaya çıkan klinik tablodur. Kısacası tiroid bezinin az veya yetersiz çalışmasına “hipotiroidizm” adı verilir.
Hangi Nedenlere Bağlı Hipotiroidi Gelişir?Tiroid bezinin kendisindeki kusura bağlı olarak yeterli hormon üretilemiyorsa bu duruma “ Primer Hipotiroidi” hipofiz bezindeki TSH salgılanmasındaki kusura bağlı gelişiyorsa “Sekonder Hipotiroidi”, hipotalamustan TRH’daki kusura bağlı olarak gelişiyorsa “Tersiyer Hipotiroidi” olarak tanımlanır. Her üç durumda laboratuar bulgular farklılık gösterir.
Hipotiroidi Laboratuar Olarak Nasıl Tanınır?
Hipotiroidili hastalarda tiroid hormonlarının her ikisi, hem serbest T4 (FT4) hem de serbest T3 (FT3), düşük olduğundan TSH’nu artmıştır. Bu durum “primer hipotiroidi” için teşhis koydurucudur. Primer hipotiroidiye neden olan hastalıkların başında “Hashimoto tiroiditi” gelir. Hashimoto tiroiditinin teşhisi için, serum FT3, FT4 ve TSH’ nu ile birlikte anti-TPO antikorunun ölçülmesi ve tiroid Doppler ultrasonunun yapılması gerekir.
Sekonder hipotiroidide ise FT3 ve FT4 hormonları düşük, TSH düzeyi düşük veya alt normal sınırlardadır.
Hipotiroidili Hastalar Hangi Şikâyetler ile Doktora Müracaat Eder?
Halsizlik, güçsüzlük, kolay yorulma, üşüme, soğuğa tahammülsüzlük, terlemede azalma, uyuklama hali, depresyona yatkınlık, hafızada zayıflama, seste kısıklık ve kalınlaşma, ciltte kuruma, kabalaşma veya kalınlaşma, dilde büyüme, yüz, göz etrafı ve bacaklarda gode bırakmayan şişlik (ödem) , saçlarda dökülme ve sertleşme, kiloda artış, kabızlık, hareketlerde ve reflekslerde yavaşlama, bayanlarda adet düzensizlikleri, gebe kalamama (kısırlık), erkeklerde libido (cinsel istek) azlığı ve empotans gibi şikâyetler hipotiroidili hastalarda görülen şikâyetlerdir.
Hipotiroidinin Tedavisi:Eksik olan tiroid hormonunu yerine koyma tedavisidir. Tiroid yetmezliğinin tedavisinde ilaç tedavisinden başka bir tedavi şekli yoktur. Vücutta T4 hormonu eksik olduğundan çoğunlukla T4 hormonu (L-tiroksin) tedavide kullanılır. Primer hipotiroidide tedavi ömür boyu sürdürülür. Tiroid (T4) hormonu içeren ilaçlar Levotiron , Tefor ve Euthyrox isimleriyle piyasada satılmaktadır. Kullandığınız bu ilaçlar vücudunuzda yapılan T4 hormonunun aynısıdır. Tedavide kullanılan tiroid hormonlarının sabah aç karnına (kahvaltıdan 20–30 dakika önce) alınması gerekir.
Özellikle antiasitler, içinde demir veya kalsiyum içeren ilaçlar; tiroid ilaçlarının emilimini bozmaktadır. Bu nedenle bu ilaçları birlikte kullanmamaya hiç değilse 2–4 saat arayla kullanmaya özen gösterilmeli. Aksi halde kullanılan ilaçların etkinliklerinde azalma olur. Yapılan tedavinin etkinliği serum TSH düzeyine göre belirlenir. Ancak sekonder hipotiroidide tedavinin etkinliği serbest T4 düzeyine göre yapılmalıdır.
Tiroid Hormon Tedavisi Kemik Erimesi (Osteoporoz) Yapar mı?
Hipotiroidili hastalarda eksik olan tiroid hormonunu yerine koyma tedavisine “replasman tedavisi = yerine koyma tedavisi” denilir. Replasman tedavisi kemik erimesine yol açmaz. Çünkü burada kullanılan tiroid hormonu hastanın ihtiyacı olan dozda, sanki hastanın tiroid bezi yeterli çalışsaydı üreteceği tiroid hormon düzeyinde verilmektedir. Bu tedavide hedef serum TSH düzeyinin 1.5–2.5 mIU/L civarında olmasıdır. Ancak tiroid kanserinin tedavisinde kullanılan tiroid hormonu dozu daha yüksektir ki bu tedaviye “süpresyon tedavisi” denilmektedir. Çünkü burada hastada ki tiroid kanseri nüksünü veya metastazların oluşması engellenmeye çalışılmaktadır. Süpresyon tedavisi osteoporozu hızlandırmaktadır.
