Hangi Kadınlarda Gebelikte Tiroid Hastalığı Gelişme Riski Daha Fazladır?
Ailesinde tiroid hastalığı, şeker hastalığı ve guatr olan kadınlarda tiroid hastalığı riski daha fazladır. Gebelik öncesi tip 1 diyabet hastalığı, diğer otoimmun hastalığı olan veya kanında anti-TPO antikoru yüksek ya da daha önce tiroid hastalığı geçiren ve infertilitesi (kısırlık) bulunan kadınlarda da bu risk çok yüksektir. Önceden düşük yapan kadınlarda da tiroid hormon tetkikleri gebelik süresince çok sıkı kontrol edilmelidir.

 

Doğurganlık Çağdaki Bayanlar için Önemli Uyarılar
1) Gebelik öncesi fark edilemeyen tiroid yetmezliği (hipotiroidi)  doğacak çocuğun zekâsında geriliğe neden olabilmektedir. Bu nedenle hamile kalmadan önce tiroit testlerini “serum TSH, Serbest T3, Serbest T4, TSH, anti-TPO ve anti-tiroglobulin antikoru” yaptırmasında yarar vardır. Gerekirse söz konusu testlerin gebelik saptandığında tekrarlanması gerekir.

2) Gebelik öncesi Hashimoto tiroiditi teşhisi almış olan bayanlar gebe kalmayı düşündüklerinde doktorlarına mutlaka ilaç konusunda danışmaları gerekir. Çünkü gebe kalmadan önce kullandıkları tiroid hormon ilaçlarının dozunun yeterli olup olmadığı mutlaka değerlendirilmelidir.  Gebe kalınca da tiroid hormon tedavisine devam edilecektir. Kullanılan tiroid hormon tedavisinin çocuğa zararı yoktur.  Aksine tiroid ilacı kullanılmazsa düşük riski artar.   

Gebelikte Sadece anti-TPO Antikorunun Yüksek Bulunması Risklidir
Gebelikte tiroid hormonları normal olduğu halde sadece anti-TPO antikorunun yüksek bulunması risklidir. Çünkü anti-TPO antikoru yüksek olan kadınlarda erken doğum, doğum sonrası depresyon ve tiroid hormonu yetersizliğinin (hipotiroidi) gelişme riski artmıştır. Bu nedenle sık aralarla serum TSH hormon ölçümü yapılmalı ve bu kontrollerin doğum sonrası da devam etmesi gerekir. Hastanın endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları tarafından izlenmesinde yarar vardır.

Gebelikte Tiroid Hormonu Kullanırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Bu hapların (levotiron, tefor, euthyrox), sabahları kahvaltıdan 20–30 dakika önce aç karnına alınması önerilir.
Demir hapları, kalsiyum, mide asidini gidermek için kullanılan antiasit gibi ilaçlar, tiroid hormonunun emilimini etkileyebilir. Bu yüzden demir, kalsiyum veya antiasid grubu ilaçların en az 3–4 saat sonra alınması gerekir.
Tiroid hormon ilaçlarının sabah kahvaltıdan önce alınması unutulursa öğlen yemeğinden 20–30 dakika önce alınması uygundur.

 

Gebelikte Zehirli Guatr (Tiroid Bezinin Fazla Çalışması = Hipertiroidi):

 

Gebelikte halk arasındaki deyimi ile zehirli guatr tıpta ki tanımı ile hipertiroidi (tiroid bezinin fazla çalışma) hastalığı her 100 gebeden birisinde ortaya çıkar, yani nadir görülür. Gebe kalmadan önce hipertiroidi hastalığı olan kadınlarda veya gebelikte ortaya çıkan hipertiroidi hastalığında gebeliğin 10–12. haftalar arasında mutlaka TSH–Reseptör Antikoru (TRAb)  ölçümü yaptırılmalıdır.
Çünkü TRAb yüksek olursa anne karnındaki bebekte tiroid bezi fazla çalışabilir ve ayrıca bebek doğduktan sonra da aynı şekilde bebeğin tiroid bezinin fazla çalışma olasılığı vardır.
Gebelikte oluşan Graves hastalığı tedavi edilmezse erken doğuma veya bebeğin büyümesinde gecikmeye de neden olabilir.
TRAb antikorları gebeliğin 4 ve 6. ayları arasında anne kanında çok yükselirse bebekte hastalık olup olmadığı ultrason ile değerlendirilmelidir. Bu sayede bebek kalp atım hızının artıp artmadığı, guatr gelişip gelişmediği veya büyümesinin normal olup olmadığı değerlendirilir.

 

 Gebelikte Hipertiroidi Tedavi Edilmeli mi?

 

Evet, tedavi edilmelidir. Çünkü gebelik döneminde hipertiroidi hastalığı olan kadınlarda erken doğum, tiroid fırtınası, kalp yetmezliği, düşük, doğacak olan bebekte ise iç guatr veya ölü doğum riski artmaktadır.

 

 

 

 

Nasıl Tedavi Edelim?

Hafif hipertiroidizm, anne ve bebek iyi durumda ise ilaç verilmeden takip edilebilir. Hipertiroidizm şiddeti ilaç tedavisi gerektirdiğinde saptanıldığında tiroit hormon üretimini engelleyen ilaçlar (anti-tiroid ilaçlar) kullanılmalıdır. Tedavide amaç en düşük ilaç dozu ile annenin serbest T4 ve serbest T3 seviyelerini yüksek-normal sınırlarda tutabilmektir.

Gebeliğin ilk üç ayında propycill (propiltiourasil) ilacı düşük dozda (50–150 mg/gün) yani günde 2-3 tablet kullanılarak tedavi yapılır.

 

Hamilelik döneminde hipertiroidinin radyoaktif iyot ( RA =atom) ile tedavi edilmesi bebekte sakatlık yapması nedeniyle sakıncalıdır. Hatta gebe kalmazdan önce hipertiroidi nedeniyle RAI ile tedavi gören kadınların atom tedavisinde sonra en az 6 ay süreyle hamile kalmamaları gerekir.

 

Emzirme Döneminde Hipertiroidi Tedavisi
Doğum sonrası emzirme döneminde hipertiroidi devam ederse veya yeniden ortaya çıkarsa emziren kadınlara en fazla 250–400 mg/gün kadar dozda Propiltiourasil tablet veya 25-40 mg/gün Metimazol tablet verilebilir. Bu dozlarda emzirmeyi kesmeye gerek yoktur. Eğer daha yüksek dozlar kullanmak gerekirse o zaman bebeğin tiroid hormonlarını takip etmek gerekir; çünkü bu ilaçlar süt ile çocuğa geçerek onun tiroid bezinin çalışmasını azaltabilir.