Hashimoto hastalığı, tiroid bezi iltihabı veya tıptaki adıyla “Hashimoto tiroiditi’’ bağışıklık sisteminin bir bozukluğu sonucu ortaya çıkar. Tiroid bezi yetmezliğinin en önemli nedeni Hashimoto tiroiditidir. Hashimoto tiroiditi otoimmün hastalıklar dediğimiz hastalıklardan birisidir. Kronik bir hastalık olması nedeniyle “Kronik Otoimmun Tiroidit” olarak da isimlendirilir.

Hashimoto Tiroiditi Hangi Yaşlarda Sık gGrülür?

Hashimoto tiroiditi toplumun yaklaşık % 2’sinde görülür ve hastalarının % 95’i kadındır. Kadınlarda erkeklere göre 15-20 kat daha fazla görülür Hastalık her yaş grubunda görülse de 30-50 yaş arasında daha sıktır..

Otoimmun Hastalık Nedir?

Vücudun kendi dokusunu yabancı doku olarak algılayıp onu yok etmek ister ve vücut içinde bir savaş oluşur. Hashimoto tiroiditinde “otoimmun olaylar” tiroid hücrelerini harap eder, tiroid hormon üretimi azalır, zamanla tiroid hormonu üretecek hücre kalmaz, sonuçta tiroid hormon yetmezliği tıp dilindeki adı ile “hipotiroidi” gelişir. Hashimoto hastalığının başlangıç döneminde tiroid bezinde büyüme yani “guatr” vardır. Hastalar bu dönemde tiroid bezindeki büyüme nedeniyle doktora müracaat ederler. Ancak yıllar içinde tiroid bezindeki harabiyetin ilerlemesine bağlı olarak tiroid küçülür

Nedenleri.

Hashimoto hastalığının nasıl başladığı tam olarak bilinmiyorsa da kuvvetli bir genetik geçiş vardır, yani ailesel geçiş gösterir. Aynı ailenin birkaç ferdinde özellikle birinci dereceden akrabalarında sık görülür. Bu nedenle Hashimoto tiroiditi varsa ailenin diğer üyelerinde de tiroid tetkikleri yapılmalıdır.

Hasta Hangi Şikâyetler ile Doktora Müracaat Eder?

Bu hastalar doktora genellikle guatr nedeniyle veya tiroid hormon azlığının ( hipotiroidinin ) neden olduğu halsizlik, bitkinlik, el ve yüzde şişme, ses kalınlaşması, kabızlık gibi şikâyetler nedeniyle başvururlar. Tiroid bezinde ağrı veya hassasiyet yoktur, genellikle tiroid bezinin büyümesi sessiz olur.

Hashimoto tiroiditinden şüphelenildiğinde serbest T4 (F-T4), serbest T3 (F-T3) ve TSH hormonları ile anti-TPO antikoru tetkiklerine bakılır. Hashimoto hastalığı teşhisi konulduğunda hastaların yaklaşık % 80’inde serum F-T4, F-T3 ve TSH düzeyleri normal bulunsa da, tiroid bezinde ki hormon yapımı azalmaya başlamıştır. Anti-TPO (Anti-M) antikoru, Hashimoto tiroiditi için tanı koydurucudur ve hastaların % 95’inde, pozitiftir. Ayrıca anti-Tiroglobulin (Anti-T) antikoru da % 60’ında yüksek olarak bulunur. Hashimoto tiroiditinde tiroid bezinin yapısı (parankim) heterojen özelliktedir. Tiroid bezine ultrason ile bakıldığında parankimi heterojen (düzensiz) ekojenitesi azalmış bulunur. Ultrasonografik incelemede yalancı nodüller (psödonodüller) hatalı bir şekilde gerçek nodül gibi görüntü verebilir. Tiroid bezinin “Doppler ultrasonu” ile değerlendirilmesi daha uygundur. Hashimoto tiroiditinde papiller tiroit kanserinin görülme sıklığı biraz daha fazladır. Bu nedenle gerçek bir nodül saptanılırsa gerekirse nodülden ince iğne ile biyopsi yapılması ve nodülün yakından izlenmesi gerekir.

Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hashimoto tipi tiroid iltihabını yok edecek bir tedavi şekli veya hastalığı tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi maalesef yoktur. Guatr veya tiroid bezi yetmezliği (hipotiroidi) varsa tedavi edilmelidir. Tedavide tiroid hormonu (L-tiroksin) kullanılır. Yapılan tedavinin etkinliği belirli aralıklarla yapılan tiroit hormon testleri (serum TSH) ile değerlendirilir. Özellikle hipotiroidi gelişmiş veya tiroid bezi ileri derecede küçülmüş kişilerde tedavi yaşam boyu sürdürülür. Hipotiroidi olmasa bile guatrı olan Hashimoto hastaları tiroid ilacı tedavisinden fayda görürler, guatrları tedavinin altıncı ayından itibaren küçülür. Tedavide kullanılan tiroid hormon ilaçlarının sabahları aç karnına genellikle kahvaltıdan 20–30 dakika önce alınması gerekir. Çünkü aç karnına alınan ilacın emilimi daha iyi olur.

Doğurganlık Yaşındaki Bayanlar için Önemli Uyarı:

Gebelik öncesi Hashimoto tiroiditi teşhisi almış olan bayanlar gebe kalmayı düşündüklerinde doktorlarına mutlaka ilaç konusunda danışmaları gerekir. Çünkü gebe kalmadan önce kullandıkları tiroid hormon ilaçlarının dozunun yeterli olup olmadığı mutlaka değerlendirilmelidir. Gebe kalınca da tiroid hormon tedavisine devam edilecektir. Kullanılan tiroid hormon tedavisinin çocuğa zararı yoktur. Aksine tiroid ilacı kullanılmazsa düşük riski artar